文章解析

治安疏

朝代:明作者:海瑞浏览量:3
yún
nán
qīng
zhǔ
shì
chén
hǎi
ruì
jǐn
zòu
wèi
zhí
yán
tiān
xià
shì
zhèng
jūn
dào
míng
chén
zhí
qiú
wàn
shì
zhì
ān
shì
jūn
zhě
tiān
xià
chén
mín
wàn
zhī
zhǔ
wéi
wèi
tiān
xià
chén
mín
wàn
zhī
zhǔ
rèn
zhì
zhòng
fán
mín
shēng
bìng
yǒu
suǒ
jiāng
yǒu
suǒ
chēng
rèn
shì
shì
jūn
zhī
dào
bèi
ér
chén
gōng
shǐ
使
zhī
jǐn
yán
yān
chén
gōng
jǐn
yán
ér
jūn
dào
chēng
zhī
wèi
róng
yuè
ē
cóng
zhì
shǐ
使
zāi
huò
jué
zhǔ
shàng
wén
zhě
yán
guò
wèi
zhě
yòu
yuē
:“
:“
jūn
zi
wēi
míng
zhǔ
yōu
zhì
shì
。”
。”
shì
zhì
zhì
yōu
zhī
zhǔ
míng
míng
wēi
zhī
nǎi
shǐ
使
zhī
fǎn
qiú
xuàn
mào
zhī
shě
fēi
tōng
lùn
chén
shòu
guó
hòu
ēn
qǐng
zhí
yǒu
fàn
yǐn
zhī
měi
yuē
měi
háo
měi
guò
yuē
guò
háo
huì
guò
wèi
yuè
xiá
guò
jǐn
gān
dǎn
wèi
xià
yán
zhī
hàn
jiǎ
chén
zhèng
shì
wén
yuē
:“
:“
jìn
yán
zhě
jiē
yuē
tiān
xià
ān
zhì
chén
wéi
wèi
yuē
ān
qiě
zhì
zhě
fēi
。”
。”
wén
hàn
xián
jūn
jiǎ
fēi
bèi
wén
xìng
rén
róu
shù
gōng
jiǎn
suī
yǒu
ài
mín
zhī
měi
yōu
yóu
tuì
退
xùn
shàng
duō
dài
fèi
zhī
zhèng
jiū
suǒ
miǎn
gài
ān
qiě
zhì
dāng
zhī
jiū
cái
suǒ
néng
gài
zhèng
zhī
ān
qiě
zhì
sòng
zhī
xià
shì
hàn
wén
xià
tiān
yīng
duàn
ruì
shí
jué
rén
wèi
yáo
shùn
wèi
tāng
wén
xià
zhī
hàn
xuān
zhī
jīng
guāng
zhī
táng
tài
zōng
zhī
yīng
xiàn
zōng
zhī
zhì
píng
jiàn
luàn
sòng
rén
zōng
zhī
rén
shù
jié
zhě
xià
yōu
wèi
zhī
wèi
chū
nián
chǎn
chú
huàn
rán
tiān
xià
gēng
shǐ
gài
zhēn
jìng
yǎng
xīn
dìng
guān
dìng
fēn
chú
shèng
xián
zhī
xiàng
duó
huàn
guān
nèi
wài
zhī
quán
yuán
shì
huǐ
kǒng
zi
tuī
suǒ
shēng
tiān
xià
xīn
xīn
yǒu
zuò
wéi
yǎng
zhī
shí
zhě
wèi
xiàng
rén
tài
píng
zhǐ
fēi
gāo
hàn
wén
yuǎn
shèn
rán
wén
néng
chōng
rén
shù
zhī
xìng
jié
yòng
ài
rén
qiān
chēng
néng
jǐn
rén
zhī
cái
chéng
shì
shí
tiān
xià
suī
wèi
jǐn
zhì
ān
zhī
rán
guàn
xiǔ
chén
mín
kāng
sān
dài
hòu
chēng
xián
jūn
yān
xià
ruì
jīng
wèi
jiǔ
wàng
niàn
qiān
zhī
ér
fǎn
gāng
míng
ér
cuò
yòng
zhī
wèi
cháng
shēng
ér
xuán
xiū
yǒu
hǎi
yuē
mín
zhī
zhī
gāo
zài
shì
ér
chǐ
xīng
èr
shí
nián
shì
cháo
gāng
chí
shù
xíng
tuī
guǎng
广
shì
míng
jué
làn
èr
wáng
xiāng
jiàn
rén
wéi
báo
cāi
fěi
bàng
chén
xià
rén
wéi
báo
jūn
chén
西
yuàn
ér
fǎn
gōng
rén
wéi
báo
tiān
xià
tān
jiāng
ruò
mín
liáo
shēng
shuǐ
hàn
shí
dào
zéi
chì
xià
dēng
chū
nián
yǒu
zhè
ér
wèi
shèn
jīn
zēng
cháng
wàn
fāng
xiào
xià
chǎn
shèn
shì
xiàn
qìng
shí
nián
lái
tiān
xià
yīn
xià
gǎi
yuán
zhī
hào
ér
zhī
yuē
:“
:“
jiā
jìng
zhě
yán
jiā
jiā
jiē
jìng
ér
cái
yòng
。”
。”
ěr
zhě
yán
sōng
xiāng
shì
fān
xíng
chà
kuài
rén
shí
chēng
qīng
shí
yān
rán
yán
sōng
xiāng
zhī
hòu
yóu
zhī
yán
sōng
wèi
xiāng
zhī
xiān
ér
fēi
qīng
míng
shì
jiè
hàn
wén
yuǎn
shèn
tiān
xià
zhī
rén
zhí
xià
jiǔ
nèi
wài
chén
gōng
zhī
suǒ
zhī
zhī
zhī
wèi
shī
:“
:“
shuāi
zhí
yǒu
quē
wéi
zhòng
shān
zhī
。”
。”
jīn
suǒ
lài
fěi
kuāng
jiù
fēi
ér
guī
zhī
zhèng
zhū
chén
shèng
rén
jué
guò
zāi
zhě
shè
guān
liàng
cǎi
huì
chóu
zhī
jiàn
bǎo
shì
zhǎng
jiàn
wáng
è
shè
shéng
jīn
shèng
xián
yán
zhī
nǎi
xiū
zhāi
jiàn
jiào
xiāng
shuài
jìn
xiāng
tiān
táo
tiān
yào
xiāng
shuài
biǎo
jiàn
xīng
gōng
shì
gōng
jīng
yíng
xiāng
bǎo
chà
qiú
chū
xià
zhū
chén
shùn
rén
wéi
xià
zhèng
yán
yān
dōu
zhī
fēng
chén
shàn
xié
zhī
miǎo
wén
zhī
shèn
rán
kuì
xīn
něi
tuì
退
yǒu
hòu
yán
cóng
xià
mèi
méi
běn
xīn
sòng
xià
jūn
zhī
zuì
tiān
xià
zhě
xià
zhī
jiā
rén
wèi
yǒu
jiā
zhě
nèi
wài
chén
gōng
yǒu
guān
shǒu
yǒu
yán
jiē
suǒ
diàn
xià
zhī
jiā
ér
pán
shí
zhī
xuán
xiū
shì
xià
xīn
zhī
huò
guò
duàn
shì
xià
qíng
zhī
wěi
ér
wèi
xià
jiā
rén
qíng
zhū
chén
shēn
jiā
bǎo
guān
duō
bài
zāng
bài
shì
shì
bài
yǒu
dāng
xià
zhī
xīn
zhě
rán
zhě
jūn
xīn
chén
xīn
ǒu
xiāng
zhí
suì
wèi
xià
wèi
jiàn
báo
chén
gōng
zhū
chén
zhèng
xīn
zhī
xué
wēi
suǒ
yán
huò
miǎn
huò
shī
xiáng
shěn
chéng
yín
rǎo
luàn
zhèng
shì
zhī
shuō
yǒu
dāng
xià
zhī
xīn
zhě
rán
zhě
jūn
chén
ǒu
xiāng
zhí
suì
wèi
xià
wèi
shì
jiàn
zhí
xià
èr
shì
dàng
zhī
xíng
亿
xià
qiān
bǎi
shì
zhī
jìn
rán
xiàn
xià
zhōng
zhū
chén
jūn
zhī
zuì
yuē
:“
:“
shàng
rén
bǎi
xìng
huò
xià
nán
zhī
jūn
zhǎng
láo
。”
。”
jīn
zhī
wèi
wèi
shēn
jiā
xīn
xīn
chén
zhí
míng
chén
èr
shì
xíng
wèi
zhū
chén
jiě
zhī
qiú
cháng
shēng
xīn
huò
xīn
yǒu
chén
jūn
dào
zhèng
chén
qǐng
zài
wèi
xià
kāi
zhī
xià
zhī
duō
duān
zài
xiū
jiào
xiū
jiào
suǒ
qiú
cháng
shēng
shèng
xián
zhǐ
shuō
xiū
shēn
mìng
zhǐ
shuō
shùn
shòu
zhèng
gài
tiān
rén
ér
wèi
xìng
mìng
zhě
jǐn
zhī
yáo
shùn
tāng
wén
zhī
jūn
shèng
zhī
shèng
wèi
néng
jiǔ
shì
zhōng
xià
zhī
wèi
jiàn
fāng
wài
shì
hàn
táng
sòng
cún
zhì
jīn
shǐ
使
xià
fǎng
访
shù
zhě
táo
zhòng
wén
xià
shī
zhī
zhòng
wén
zhòng
wén
shàng
néng
cháng
shēng
ér
xià
qiú
zhī
zhì
wèi
tiān
xiān
táo
yào
wán
guài
wàng
yóu
shén
shì
wàng
tiān
xià
lóng
chū
yīn
wén
huà
guà
zhì
shuǐ
shí
shén
guī
wén
ér
liè
bèi
yīn
ér
zhī
chéng
chóu
luò
shū
shí
yǒu
ruì
xiè
wàn
chuán
zhī
tiān
ài
dào
ér
xiǎn
zhī
shèng
rén
jiè
shèng
rén
kāi
shì
tiān
xià
yóu
zhī
yuè
xīng
chén
zhī
liè
ér
shǔ
chéng
yān
fēi
wàng
sòng
zhēn
zōng
huò
tiān
shū
qián
yòu
shān
sūn
shì
jiàn
yuē
:“
:“
tiān
yán
zāi
yǒu
shū
?”
?”
táo
cǎi
ér
hòu
yào
yóu
rén
gōng
dǎo
chéng
zhě
yīn
ér
zhì
táo
yào
shì
yǒu
ér
xíng
tiān
zhī
zhě
yǒu
shǒu
zhí
ér
zhī
xià
xuán
xiū
duō
nián
suǒ
zhì
jīn
zuǒ
yòu
jiān
rén
xià
xuán
xiū
wàng
niàn
táo
yào
zhī
cháng
shēng
zhī
suǒ
ér
xuán
xiū
zhī
zhī
xià
yòu
jiāng
wèi
xuán
xíng
shǎng
shuài
chén
xià
fēn
yǒu
rén
tiān
xià
zhì
ér
xuán
xiū
hài
rén
yòu
ér
xué
zhì
jūn
mín
shì
zhī
xué
zhuàng
ér
xíng
zhì
jūn
mín
shū
yòng
zhī
xīn
tài
jiǎ
yuē
:“
:“
yǒu
yán
zhì
qiú
zhū
dào
yǒu
yán
xùn
zhì
qiú
zhū
fēi
dào
。”
。”
yán
shùn
zhě
zhī
wèi
wèi
dào
jìn
shì
guān
yán
sōng
yǒu
shùn
xià
zhě
wèi
tān
qiè
jīn
wèi
běn
liáng
cái
shǒu
dào
shǒu
guān
xià
wéi
zhě
rèn
yǒu
shēng
guān
zhě
yǒu
shǒu
chēng
zhī
suī
jìn
yán
sōng
chāo
méi
bǎi
guān
yǒu
xīn
yān
yòng
huì
贿
qiú
qiān
shāo
rán
yán
sōng
xiāng
zhī
hòu
yóu
yán
sōng
wèi
xiāng
zhī
qián
ér
zhū
chén
níng
wèi
yán
sōng
zhī
shùn
wèi
liáng
cái
zhī
zhí
jīn
shèn
zhě
tān
qiú
wèi
shèn
zhě
āi
jiàn
chēng
rén
zhě
láng
miào
shān
lín
jiāo
zhàn
zhōng
wéi
gǒu
shì
jié
rèn
tiān
xià
zhòng
shǐ
使
shè
líng
zhǎng
zhōng
lài
zhī
zhě
wèi
jiàn
rén
yān
fēi
yǒu
suǒ
qiān
zhì
xīn
wèi
néng
chún
rán
jīng
bái
shǐ
使
rán
xià
zhū
chén
wéi
xíng
ér
wéi
ér
zhī
xiào
zhōng
zhī
wèi
míng
tīng
yòu
shùn
xuán
xiū
zhī
shì
gōng
ěr
wèi
xīn
wèi
ér
wèi
shì
tīng
chí
xíng
zhī
yòng
yǒu
chén
yǎn
yān
chéng
zhì
mín
yóu
zhī
zhī
shì
xià
chéng
zhī
xuán
xiū
chén
zhī
gǎi
háng
mín
zhī
xiào
yóu
tiān
xià
zhī
ān
ān
zhì
zhì
yóu
zhī
fān
rán
huǐ
shì
zhèng
cháo
zǎi
jiǔ
qīng
shì
cóng
yán
guān
jiǎng
qiú
tiān
xià
hài
shù
shí
nián
jūn
dào
zhī
zhì
shēn
yáo
shùn
tāng
wén
zhī
shàng
shǐ
使
chén
shù
shí
nián
ā
jūn
zhī
chǐ
zhì
shēn
gāo
táo
zhī
liè
xiāng
wèi
hòu
xiān
míng
liáng
dōu
nèi
zhī
huàn
guān
gōng
qiè
wài
zhī
guāng
chú
jǐn
wèi
ēn
yīn
zhū
mén
dài
fèng
fán
shì
ér
guān
zhě
duō
shàng
zhī
nèi
cāng
nèi
xià
zhī
gōng
guāng
zhū
chǎng
duàn
juàn
liáng
liào
zhū
dìng
yòng
cái
zhū
duō
ér
yòng
yòng
zhī
fēi
suǒ
yòng
duō
zhū
chén
yǒu
wéi
xià
yán
zhě
zhū
chén
yán
zhī
xià
xíng
zhī
zài
xià
jié
shěng
jiān
ér
jīng
shī
zhī
jīn
tián
zhī
bǎi
jīn
jié
shěng
ér
guó
yǒu
yòng
mín
yǒu
gài
cáng
zhī
ér
xià
wèi
zhī
guān
yǒu
zhí
zhǎng
xiān
nián
zhí
shǒu
zhī
zhèng
zhí
shǒu
zhī
quán
ér
wèi
xíng
zhī
jīn
zhí
shǒu
zhī
fèi
zhí
shǒu
zhī
gǒu
qiě
yīn
xún
rèn
zhēn
jìn
ér
wéi
shì
dūn
běn
háng
duān
shì
zhǐ
shàng
qīng
shì
jiǔ
rèn
jiāng
chéng
gōng
liàn
xuǎn
jūn
shì
miǎn
zhào
huáng
yóu
shí
guī
mín
zhōu
xiàn
jiān
jiào
shǐ
使
chéng
tún
yán
běn
biān
chǔ
jūn
tián
dīng
chà
kùn
tiān
xià
guān
zhī
qīn
jiāng
zhī
qiè
nuò
zhī
wèi
jiān
xíng
zhī
shǎo
yān
shì
zhī
rén
hòu
gāo
míng
yōu
yuǎn
zhī
zhū
chén
yǒu
xià
yán
zhě
zhū
chén
yán
zhī
xià
xíng
zhī
zài
xià
zhèn
zuò
jiān
ér
zhèn
zuò
ér
zhū
fèi
bǎi
chǎn
jué
táng
sān
dài
zhī
zhì
càn
rán
xīng
ér
xià
xíng
zhī
jié
shěng
zhī
zhèn
zuò
zhī
yòu
fēi
yǒu
suǒ
láo
xià
jiǔ
qīng
zǒng
gāng
bǎi
zhí
fēn
rèn
àn
dào
jiū
qīng
zhī
jiān
xià
chí
gāng
zhì
yào
ér
chéng
yān
láo
qiú
xián
rèn
yòng
tiān
yùn
shàng
ér
shí
liù
gōng
wèi
zhī
dào
tiān
wàn
wèi
yǒu
zhī
xìng
mín
qià
xūn
wèi
tài
ér
xià
xìng
fēn
zhōng
yǒu
zhēn
zàn
tiān
zhī
huà
tiān
dào
tiān
tōng
mìng
yóu
ér
xià
xìng
fēn
zhōng
yǒu
zhēn
shòu
寿
zhī
suǒ
yǒu
zhě
xuán
zhì
ér
yǒu
xiào
zhě
ruò
shí
zhōng
zhī
yào
yáo
wàng
qīng
zhī
suǒ
zhě
zhī
suǒ
ér
qiē
qiē
rán
sàn
jué
sǒng
jīng
shén
xuán
xiū
qiú
zhī
xuán
záo
xiǎng
fēng
yǐng
zhōng
shēn
ér
qiú
zhī
jūn
dào
zhèng
chén
zhí
míng
tiān
xià
shì
yán
gèng
yán
chén
chí
ér
wài
wèi
xiǎo
chén
wèi
zuì
ér
miàn
wèi
shùn
xià
yǒu
zhī
ér
gǎi
zhī
xíng
zhī
zhě
chén
měi
hèn
yān
shì
mèi
jié
zhōng
quán
quán
wèi
xià
yán
zhī
fǎn
qíng
xiàng
zhī
jiān
ér
tiān
xià
zhī
zhì
zhì
mín
zhī
ān
ān
jué
yān
wéi
xià
liú
shén
zōng
shè
xìng
shèn
tiān
xià
xìng
shèn
chén
shèng
zhàn
kǒng
zhī
zhì
wèi
běn
qīn
jǐn
zòu
wén

赏析

1.

海瑞是中国历史上著名的清官和好官。他一生最大的特点,就是清廉正直,节俭朴素,言行一致,关心人民疾苦,不屈不挠地和贪官污吏、大地主恶霸进行斗争,连皇帝也不例外。在地方官任上,他拒绝向上司行贿、取消知县的额外收入,改革赋役,清丈田地,勒令大地主退还侵占的民田,兴修水利,昭雪冤狱。在吏部右侍郎(中央人事部门副长官)和右都御史任上,下令取缔南京各衙门无偿要求市民供应物资的陋规,建议恢复贪赃满八十贯(千)处绞刑的法律,等等,为百姓做了一些好事,博得当时广大人民的歌颂和支持。他打击豪强的故事,直到现代还在民间广泛流传。\n这篇文章是1566年(嘉靖四十五年)海瑞任户部主事时写的。海瑞写这篇文章的时代,明王朝已趋于衰落,土地大量集中,阶级矛盾日益尖锐化,军备不整,俺答(鞑靼族首领)、倭寇不断侵扰,官吏贪污成风,百姓困苦不堪,而作为最高统治者的明世宗朱厚熜,却一心修道,不理朝政。海瑞眼看这种情况,怀着满腔愤激,写成这篇历史上出名的奏疏。\n在明朝,文臣直言是一种道德标准,来体现士大夫的风骨以及对皇帝的忠心。比如明世宗登基初期的大礼议问题就有数百位官员跪在宫门前死谏,最后受到的处罚也是极其残酷的。一般御史上疏都是巧妙的避重就轻,只为博取名声,而不会真得罪皇帝,祸延子孙。所以海瑞的治安疏在当时看来无异于求死申请书。首先,他指责朱厚熜迷信道教、妄想长生、错聩误国的过失,指出天下弄得“吏贪将弱”、“民不聊生”,都是由于他的“误举”所致。甚至讽刺他的年号“嘉靖”,意味着“家家皆净而无财用”。另一方面,对一般官吏阿谀逢迎、只顾个人身家禄位的卑鄙自私行径,也尽情地加以揭露。最后提出自己改革政事的具体意见,希望采纳。\n海瑞虽然在上奏疏之前已经托人买好棺材表示死谏的决心,但明世宗并没有杀死他,而是在大发雷霆之后听说海瑞决心赴死的气概转而沉默不语,只是下旨把他关押起来听后处置。明世宗到死都没有真的处置海瑞,在明世宗驾崩后,狱卒为海瑞准备好饭菜预祝他出狱,海瑞以为是杀头前的送行饭所以大快朵颐,哪知是皇帝驾崩了,痛哭流涕,把吃的饭又都全吐出来了。体现了那个时代以忠君为最高道德准则,海瑞的上疏并不是要与皇帝为敌,而是用直言的方式表达忠心。\n该篇字句各种刻本略有不同,以文字较为明白通顺的《丘海二公集》合刻本为准。

展开阅读全文 ∨

上一篇:明·唐寅《言志》

下一篇:明·沈贞《桃花渡》

猜你喜欢